Təhsilimiz hara gedir?

Dediklərimiz yox, etdiklərimiz haqqında 

Neçə vaxtdır ki, bu haqda yazı yazmaq istəyirdim. Qismət bu günə imiş. Son baş verən bir neçə hadisəni də nəzərə alaraq Sizə bu dəfə təhsil sistemimizdə ancaq gördüklərimdən, birbaşa və dolayı iştirakçısı olduğum məqamlardan yazacam. Aşağıda 7 istiqamət üzrə müsabət və mənfi dəyərləndirmələr etməyə çalışacam.

# Qafqaz Universiteti bir addım öndə

Səhv xatırlamıramsa, 1 il öncə olardı ki, yaxın dostların dəvəti ilə Qafqaz Universitetinə getmişdik. Universitetin rektoru Ahmet Saniç Azərbaycanda müxtəlif sektorlarda çalışan marketinq və reklam mütəxəssislərini görüşə dəvət etmişdi. Mən də bu görüşə Renat bəy və Xəzər Tv-dən Gökhan bəyin dəvəti ilə qatılmışdım. Ondan öncə Qafqazda çox olmuşdum, amma bu dəfə ətraflı məlumat ala-ala tanış olmaq imkanım oldu. Sonda isə səmimi bir ortamda rektorla görüşdük. Tam səmimi deyim ki, o zamanadək gördüyüm ən sadə və səmimi adamlardan idi Ahmet bəy. Marketoloqları yığmaqda məqsəd isə təhsilə dəstək çərçivəsində və onun da içərisində Qafqaz olmaqla universitetə tələbə cəlb etməyin, reklam kommunikasiyasını necə düzgün qurmağı müzakirə etmək idi. İlk dəfə idi ki, belə halla rastlaşırdım. Bir universitet rektoru reklam və marketinq mütəxəssisləri ilə problemlərini bölüşür, etdikləri işləri paylaşır və çıxış yolları haqqında bizdən məsləhətlər istəyirdi. Olduqca təqdirəlayiq hal idi. 10-dan çox bu sferada çalışan adamlar hərəsi üzərinə bir işi götürməyə, dəstək olmağa məmnuniyyətlə razı olmuşdu. Hətta o vaxt yeganə universitet idi ki, ayırca marketinq departamenti var idi. Digər universitetlərə örnək ola biləcək sistem qurulmuşdu. Düşünürəm ki, universitetlərimiz bu tip əməkdaşlıqları sıxlaşdırmalıdırlar ki, həm bizneslə, həm də reallıqla iç-içə olsunlar. Təəssüf ki, bugün özəl universitetlər var ki, dövlət universitetlərini çox-çox geridə qoyur.

# Təhsil Nazirliyi ilə pilot proqram tezliklə kütləviləşməlidir

Həyata "teymurvari" baxış

Əziz oxucular, marketer Məhərrəm bu dəfə Sizə tam fərqli bir mövzuda xitab edəcək. Əslində fərqli deyil, məzmun eynidir, forma fərqli. İstər marketoloq olun, istər mənim dostum Anar kimi sok satın, istər digər dostum İlkin kimi fen satın, ya da məni kimi ətir satın fərq etməz, kim olursunuz-olun gördüyünüz bütün işlər və fəndlər iki yerə bölünür: Yaxşı və Pis. Qalan hər şey ya yaxşıya nisbətən pis, ya da pisə nisbətən yaxşılar arasında amansız mübarizə və onun nəticələrindən ibarətdir. Onun üçün də bu dəfə peşənizdən asılı olmayaraq həyatınızı yüngülləşdirəcək bir iki fikir paylaşmaq istəyirəm. Yazıya da o səbəbdən "Həyata yüngülvari baxış" və ya daha dəqiq olsaq  "Həyata teymurvari baxış" adını qoydum. Keçək mətləbə. Bəri başdan deyim ki, yazı uzundur. Qısa oxumağı sevənlər elə bu sətirdən sonra dayana bilərlər.

Mənim 2002-ci ildən tanıdığım bir dahi tanışım var. Bundan sonra bütün ifadələrimdə dahi sözünü dostum sözü ilə əvəz edəcəm, amma Siz hər dəfə dostum sözünü görsəniz bilin ki, dahi sözü ilə eynidir mənim üçün. Bəli, bu dostumun adı Teymurdur. Çox fərqli biridir, amma fərli biri deyil.

Marketinqdə "Rəqsanə metodu" nədir?

Artıq 2 ildən çoxdur ki, Azərbaycanda marketinq sferasında ən böyük sosial meydan - Marketinq Azərbaycan var. Yəqin bir çoxlarınız bilirsiniz və görürsünüz ki, son 1 aydır ki, qrup ətrafında söz-söhbətlər səngimək bilmir. Kimsə bilərəkdən, kimsə bilməyərkdən, kimsə də sadəcə "məndə varam" deyib qrupu qaralamaqla məşğuldurlar. Bu yazıda bütün olanlara qrupun adminlərindən biri olaraq fikrimi bildirəcəm. Yazını sona qədər oxusanız "Marketinqdə Rəqsanə metodu" nədir sualına cavab tapacaqsınız. Beləliklə,

Marketinq Azərbaycan qrupunun yeni qaydaları və yenilikləri

Əziz dostlar və Marketinq Azərbaycan qrupunun üzvləri. 

Bildiyiniz kimi 18 sentyabrda qrupun yarandığı vaxtdan bu tərəfə adminlərinin ilk toplantısı keçirildi. Görüşdə çox önəmli qərarlar və dəyişikliklər edildi. Sizə qısa olaraq bəzi vacib məqamları qrup adminləri adından çatdırmaq istəyirəm.  Ondan əvvəl isə istəyirəm hamı bilsin ki, marketinq azərbaycan qrupu biznes layihə deyil, biznes məqsədi güdmür, idarəçilərin bu işdə maddi maraqları yoxdur, yeganə və bir daha yeganə məqsədləri ölkəmizdə marketinqin inkişafına öz bacarıq və imkanlarımız çərçivəsində dəstək olmaq, birlikdə inkişaf etmək, etdirməkdir. Beləliklə, görüşdə alınan qərarlar və dəyişikliklər aşağıdakılardır.

Michael Hyatt-dan bloq yazarlarının buraxdığı 10 səhv haqqında

Bu dəfəki yazı məhz bloqerlər üçün maraqlı olmalıdır. Çünki ən sevdiyim 5 bloqerdən biri olan Michael Hyatt-ın fikirlərini təhlil edəcəyik. Qısa olaraq bildirim ki, Michael Hyatt 2014-cü ildə Forbes jurnalı tərəfindən "İzlənilməli olan top 10 marketinq eksperti" siyahısında yer alıb. Ümumiyyətlə ən aktiv bloq yazarlarından biri kimi mütəmadi olaraq The New York Times, The Wall Street Journal, Forbes, Businessweek, CNN-də yazıları yayımlanır.İstər bloqer, istər marketer olaraq ondan öyrənəcəyimiz çox şey var. İndiyədək oxumayanlarınız varsa, bundan sonra onun bloq yazılarını oxumanızı tövsiyyə edirəm.

Beləliklə keçək mövzuya. Hyatt öz video intervyularının birində bloqerlərin buraxdığı top 10 yanlış addım haqqında fikirlərini bölüşüb. Aşağıda Sizə həmin video intervyunun ingilis dilində olan orijinalını da təqdim edirəm. 40 dəqiqə vaxt itirmək istəməyənlər üçün isə qısa olaraq aşağıda Sizə həmin 10 səhvi diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm.

3 sentyabrda niyə #yigishiriq ?

Səbəbkarı tanıyaq.

Marketinq Azərbaycan qrupunun yaranmasının 2 ili tamam olur. Bu münasibətlə 03 sentyabr Dəmirçi Plaza 25-ci mərtəbədə qrupun 2 illiyini qeyd edəcəyik. Qrupun yaranmasının tarixçəsi barədə daha əvvəllər bir bloqumda yazmışdım. Maraqlı olsa buradan oxuya bilərsiniz. Qısası artıq 2 ildir ki, marketinq, reklam, pr və bu sferaya aid digər sahələrdən olan menecerlərin toplandığı ən aktiv marketinq qrupudur. Burada ƏN AKTİV sözünü bir daha vurğulayıram. Artıq 4000 üzvümüz var. Qrupda 700-dən çox şirkətin nümayəndəsi və eyni zamanda bütün universitetlərdən marketinqlə maraqlanan, marketinqlə bağlı təhsil alan tələbələr var. Bu 2 ilə nələr sığışdırmadıq, nələr. Mən sayım Siz oxuyun. 

İş və şəxsi həyat balansını qorumağın 7 yolu

Bugün hər birimiz yaxşı-pis haradasa çalışırıq. Yaxın dostlardan, tanışlardan həmişə bu tip fikirlər eşitmək olar: "Evdə də məcbur olub gecə 4-ə kimi işləyirəm, bilmirəm necə edim, işdə evdən gələn zənglər işləməyə qoymur, fikrimi yayındırır, işə gedən kimi 1 saat heç cür konsentrasiya ola bilmirəm, ha çalışıram evdə işlə məşğul olmayım, alınmır, artıq evdə də onlara vaxt ayırmadığım üçün narazılıqlar yaranır, evdəki problemlərdən qaçmaq üçün çox işləyirəm" və s. Açığını desəm mən şəxsən özümdə bu balansı bir-birinə qatıb-qarışdıranlardanam. Amma zaman keçdikcə anlayıram ki, iş-həyat balansını qorumaq lazımdır. Hətta buna zaman keçdikcə yox, yaşlandıqca da deyə bilərəm. Həyat çox qısadır, insan isə biloji varlıqdır həm də. Bu ilki enerjisi keçən ilkindən zəif, gələn ilki də bu ilki enerjisindən zəif olur bir çox hallarda. Ona görə də bir az düşünüb bu balansı necə qorumaq olar deyə cızma-qaralar edib Sizinlə paylaşıram. Beləliklə,

İşçiləri şirkətə bağlamanın 10 yolu

Nəhayət 10 gündür üzərində çalışdığım yeni yazımı tamamladım. Yazıya keçməmişdən öncə Sizinlə kiçik bir sirrimi paylaşım. Belə ki, əvvəllər də dediyim kimi mən bütün bloq yazılarımda loru dildə desək arxada əsas olmasına çox çalışıram. Ona görə də hər yazıya çox ciddi önəm və vaxt ayırıram. Bu yazını da əslində 1 günə tamamlamışdım, amma əlavə arqumentlər üçün son həftə ancaq oxumuşam və yaxşıda ki, oxumuşam. Ümumiyyətlə isə hazırda məndə ən az 8 bloq yazısı var ki, ya tam, ya da yarıya qədər yazılıb, amma fikrimi kifayət qədər əsaslandıra bilmək üçün yetərli mənbə axtarışındayam deyə yarımçıq saxlamışam. Qarşıma faktlar çıxdıqca yarımçıq yazılara əlavə edib yayımlayıram. İndi keçək əsas mətləbə.

Bu gün Azərbaycanda şirkətlərin çox ciddi problemlərindən biri kadr problemidir. Demək olar ki, yaxın dostlardan, şirkətlərdən hər gün hansısa sahədə kadr axtarışı ilə bağlı müraciətlər alır, ya da eşidirəm. Əslində niyə kadr yoxdur məsələsi haqqında danışmayacam. Çünki bu özü ayrılıqda ciddi mövzudur. Bu dəfə ciddi kadr probleminin olduğu bir dönəmdə ən azı əlinizdə olanları saxlamaq (qorumaq) üsulları haqqında fikirlərimi bölüşmək istəyirəm. 

Əvvəla ondan başlayım ki, son dövrlər geniş yayılmış işçi tapma metodu formalaşıb. Azərbaycan reallığında yeni yaranan bir çox şirkətlər işçi seçimində çox asan yola əl atır. Tapır istədiyini, verir maaşından 20-30% artıq və iş tamamdır. Başqasının illərlə təcrübə və bilik verdiyi biri aradakı 200-300 manata görə işini rahatlıqla dəyişir. Günah kimdədir? İşçidə yoxsa, onun əvvəlki iş mühitində? Mənə görə bunun 90% günahı işçinin əvvəl işlədiyi yerdəki iş mühiti və bundan irəli gələn faktorlardadır. Yerdə qalan 10% isə məhz işçinin şəxsi istəkləri ilə bağlı ola bilər. Bəs illərlə əziyyət çəkib yetişdirdiyiniz, öyrətdiyiniz, təcrübə qazandırdığınız işçini ondan hələ təzə-təzə fayda almağa başlamışkən itirməmək üçün nələr etməliyik? 

Blogerlər üçün top 5 informasiya toplama mənbəyi

Son vaxtlar gərgin iş rejimindən dolayı bloqa çox zaman ayıra bilmirəm. Amma inşallah yaxın aylarda 4 yeni proyekt üzərində işləyirəm və düşünürəm ki, irəlidə hələ yazılacaq çox şeyimiz var. Bu yaxınlarda xarici saytlarda gəzişərkən blogerlər üçün faydalı ola biləcək onlarla  resurs haqqında oxudum. İstəyirəm Sizinlə də onları paylaşım. Mən onların içindən bizim sektor adamlarına faydalı ola biləcək 5-ni seçdim. Ümumən mən istər blog olsun, istər 2 cümləlik fikir nə yazıramsa, çalışıram ki, təxminlər, gümanlardan daha uzaq və fakta daha yaxın olum. Düşünürəm ki, belə olanda yazdıqlarımız daha dəyərli və faydalı ola bilər. TOP 5-liyə aşağıda nəzər salaq.

1. Data Market

Bəzən olur ki, hansısa sahədən yazırıq və o sferaya aid bizə beynəlxalq statistika və ya digər məlumatlar lazım olur. Siz bu sayt vasitəsilə həm müxtəlif sferalar üzrə, həm ayrıca ölkələr üzrə məlumat ala, həm də özünüz də məlumat yerləşdiricisi kimi çıxış edə bilərsiniz. Qısaca incələdim, həqiqətən də kifayət qədər gözəl məlumatlar var.

MMF2014-ün ilk gününə olan maraqlı şərhlər, tvitlər

Əziz dostlar, bu gün MMF2014-ün ilk gününü geridə qoyduq. Bu haqda hələ çox yazılacaq. Qısaca onu deyim ki, bugün həştəqimiz aztwi-də top trend oldu. Bu gün həm də ANS TV və Lider forum haqqında canlı çəkiliş edib xəbərlərdə göstərdilər. Çox sevindiricidir. Amma mən bu dəfə sizə bugünə olan şərhlər, irad və tənqidi fikirlər, maraqlı tvitlərdən yuxulu halda topladıqlarımı təqdim edirəm. Heç bir filtrsiz, senzurasız...Buna ehtiyac da yoxdur. Beləliklə,

Azmi Arslan Murad Malik in twitleri her zamanki cok iyiydi
Ama toplanti salonu icindeki organizasyon bozuklugu, teknik problemler, sahne duzeni amator seviyede bile degildi. Gecen il de ayni problemler vardi. Savunmak yerine duzeltmek icin caba harcanmali ve marketolog olmanin farki ortaya konmali. Yoksa " korler sagirlar birbirini agirlar " olur.
2-3 konusmaci ise dunya standartinda iken digerleri vasatti.

Rauf Şərif: Fikrimcə bugünün top 5-liyi: Sənan Əskərov, Fərid İsmayılzadə, Samir Qənili, JIS və Emil Xanməmmədov, ‪#‎mmf2014‬.

Anar Bayramov Emil Xanmammadov və Sanan Askerov bütün parametrlərə görə yaxşı mənada fərqlənirdi. Subyektiv fikrim budur.
Başqa yaxşı çıxışlar da var idi təbii.

MMMF2014-də bilməli və əməl etməli olduğumuz 14 fakt

Bu gün çox gözəl gündür. 28 may - Azərbaycanda Respublika Günüdür. Bu münasibətlə hər kəsi təbrik edirəm və tariximizlə qürur duyduğumu bildirmək istəyirəm. Keçək mövzuya. Artıq sabah, yəni 29 may Bakıda, daha doğrusu elə Azərbaycanda ilin ən böyük marketinq hadisəsi - MMF2014 başlayır. Artıq biletlər tam satılıb, bilet üstündə davadır desək, yanılmarıq. Bu yazıda mən həmin gün zalda olacaq 300-ə qədər iştirakçıların bilməli və eyni zamanda əməl etməli olduğu 14 məsələ haqqında qısa yazacam. 1 gün öncə oxumaqda fayda var. Beləliklə,

Rəhim Hüseynovun əziz xatirəsinə

Ölüm haqdır, mütləqdir. Bir gün hamımız bu dünyadan gedəcəyik, dünya fanidir. Bizdən sonra bizi ancaq əməllərimiz yaşadacaq. İstər bu dünyada, istər o dünyada yolumuza işığı ancaq əməllərimiz tutacaq. Bildiyiniz kimi Azərbaycanda marketinq adına çox işlər görmüş, marketinqin əsasını qoymuş insanlardan biri olan Rəhim müəllimi itirdik. Bu haqda dostumuz Cəbrayıl müəllim və İlkin müəllim də bloqlarında qeyd ediblər, sağ olsunlar. Mən həmin 2-3 gündə bu haqda heç nə yaza bilmədim, çünki qəfil olan hadisənin təsirindən çıxmaq çətin idi. Elm aləmimiz üçün Rəhim müəllimin vaxtsız vəfatı yayın istisində soyuq duş effekti vermişdi sanki. Çox gənc yaşda Rəhim müəllimi itirdik, amma O qısa ömrünə o qədər müsbət əməllər yazdırdı ki, Azərbaycanda marketinq adına hər bir uğurda biz Rəhim müəllimi hörmətlə anacağıq, ona gördükləri işlər üçün çox sağ ol deyəcəyik. Mən bu gün bu bloqu yazmağı özümə borc bildim. Dediyim kimi ölüm haqdır və onun bizi harada yaxalayacağını kimsə bilməz. Biz mütləq yazmalıyıq, yaymalıyıq, paylaşmalıyıq ki, heç olmasa bizdən sonra bizi oxuyanlar faydalansınlar.

Bu bloqda sadəcə Rəhim müəllimlə olan ortaq bir çox xatirələrimizi paylaşmaq istərdim.

Müştəri davranışlarında “LÜKS” amili

Bugün bizi əhatə edən bir çox yerdə “lüks” kəliməsi ilə qarşılaşırıq. Dünyada və Azərbaycanda bir çox brendlər və ya xidmətlər var ki, adının önündə sevə-sevə bu kəliməni işlədir. Bəs nədir lüks? Özəllikləri, fərqi və ona müştərilərin münasibəti, lüks sevən müştərilərin davranışları barədə qısaca danışacağıq. Daha doğrusu lüks brendlər və onun biz müştərilər üzərində təsirindən söz açacağıq. VİP, Lüks, elit və s. bu kimi sözləri Azərbaycanda hər cür obyekt adının əvvəlində görmək olar: Vip dönərdən tutmuş VİP çadıra kimi adlara rast gəlirik. Bir sözlə Azərbaycanda VİP və lüksdə qərbli kimi düşünüb onu şərqli kimi yaşayanlar da az deyil.

Dəb şahzadələrindən sayılan Coco Chanell deyirdi ki, “lüks ehtiyacın bitdiyi yerdən başlayan yeni bir ehtiyacdır” deyirdi. Və ya digər maraqlı bir Cadillac reklamında isə “lüks seçim deyil, ehtiyacdır” deyilir. Lüks sözü “luxus” sözündən götürülüb “həddən ziyadə”, “daha çox” kimi məna verir. Ehtiyacdan kənar bir məna daşıyır. Dünyada lüks sözü ən çox geyim, ləl-cəvahirat, avtomobil, parfumeriya və kosmetika sektorunda istifadə edilir. Təsadüfi deyil ki, dünyada lüks bazarının həcmi 2 trilyon dollara yaxındır. Lüksün əsas sahələrindən biri olan parfumeriya və kosmetika sektorunun isə bizə ən yaxın Türkiyədə bazar payı 2.2 milyard dollar, Azərbaycanda isə 200 milyon dollardan çoxdur.

“Lüks əvvəllər sənətin ən yaxşısı demək idisə, indi məhsulun ən keyfiyyətlisi, ən bahalısı anlamına gəlir”

MMF2014 biletləri artıq satışda!

Əziz dostlar, bildiyiniz kimi MMF2014-ə ciddi şəkildə hazırlıqlar gedir. Bu haqda daha ətraflı buradan oxuya bilərsiniz. Öncədən də dediyimiz kimi biletləri 01 maydan satışa çıxarmağı planlaşdırmışdıq. Dostlarımızdan olan devetname.az-ın da dəstəyi ilə biletlərimizi bu gün alıb 28Cinemaya təhvil verdik. İlk baxışdan deyim ki, biletlərə baxanda həyəcanlanmamaq mümkün deyil. Bizi keçən ildən daha dolu bir forumun gözlədiyini hiss etmək çətin deyil. Hər gün bizdən forumun biletlərinin qiymətləri və şərtləri barədə soruşurdular deyə, qısaca olaraq aşağıda Sizə bu barədə lazımı bütün məlumatı verirəm:

MMF 2014 rəsmi təqdimatı və trend ovçularının bu dəfəki hədəfləri

Əziz dostlar, tarix üçün 1 il çox qısa olsa da, bizim üçün əhəmiyyəti böyükdür. Bu dəfə MMF2014 haqqında

 bəzi nüansları düz 1 il aradan sonra qeyd edirəm. MMF2013 haqqında yazımı maraqlı olsa, buradan oxuya bilərsiniz - MMF2013-də 30 manatın sirri.

Bu dəfə MMF2014 haqqında Sizlərə aşağıdakı məlumatları paylaşacağam:

1. MMF 2014 bu il nə ilə fərqlənəcək?
2. Rəsmi təqdimat faylımız necədir?
3. MMF2014-ə necə dəstək olmaq olar?
4. Bu dəfə hansı sahələrdən spikerlərimiz olacaq?

MMF2014 bu il nə ilə fərqlənəcək?

Reklamda Psixoloji Motivasiya Qaynaqları - "Çox qazanma" və "Xəyalları gerçəyə çevirmə" (III hissə)

IV. Psixoloji motivasiya qaynağı – Az əmək sərf etməklə çox qazanmaq

Tarixin bütün dönəmlərində insanlar çox az çalışıb, daha çox qazanmaq istəyiblər. İnsanların indi zamanı da az, pulu da azdır. Ona görə də istəyirlər ki, az vaxt sərf etməklə çox pul qazansınlar. Onlara gələcəkdə nə qazana biləcəklərini göstərin, qiymətə o qədər fikir verməyin, hətta rəqibinizdən də yüksək qiymət qoyun, problem deyil. Yetər ki, Sizin məhsuldan və kampaniyanızdan istifadə etsə onun nə qazana biləcəyini aydın şəkildə izah edin. Topaz, Azerlotoreya və s. kimi oyunlara fikir versəniz, eyni məntiqlə çalışdıqlarını görəcəksiniz. Və bu tip kampaniyalardan böyük əksəriyyət daha az təminatlı şəxslər istifadə edir. Niyə? Çünki pulları azdır, qısa müddətdə varlanmağın ən rahat yolunu belə görürlər. Və ya operatorların keçirdiyi smslə avtomobil qazan, poz-qazan, 1 sms göndər filan maşını qazan tipli aksiyalar da eyni məntiqlədir. Bu tip reklamları verərkən şirkət qısa müddət üçün yaxşı mənfəət əldə edir. Amma uzun müddətə şirkətin imicinə zərbə vura bilir. Unutmayın ki, məsələn Siz uduşa avtomobil qoymusunuzsa, müştərilər avtomobili udanadək və ya avtomobil udulanadək Sizinlə maraqlanacaqlar. Elə ki, bitdi, onlar da “buxarlanmağa” başlayacaqdır. Ona görə də bu tip aksiyalara çox bel bağlamaq olmaz. Ümumi, geniş miqyaslı bir kampaniyanın bir elementi kimi istifadə etmək olar, amma sırf bunun üzərində kampaniyanı qurmaq o qədər də məsləhətli deyil.

Reklamda Psixoloji Motivasiya Qaynaqları - Sevgi və Pulsuz "Nəsə" (II hissə)

İnsanlarda satınalma istəyi yaratmanın 5 yolu

II. Psixoloji motivasiya qaynağı – Sevgi 

Texnologiya inkişaf etdikcə insanlar arasında kommunikasiya problemləri yaranmağa başlayır. Əksinə bir-birimizlə əlaqə asanlaşmalıykən daha da çətinləşir, bir-birimizlə daha az əlaqə saxlayırıq. Bu səbəbdən insanlarda son zamanlar asosiallaşma halları var. Məhz bu halı dərindən təhlil edən qərb texnoloqları bu reallıqdan belə pul qazanma yolları tapıblar. Facebook, whatsapp buna ən bariz nümunədir. Bir qohumumuz, dostumuza zəng edib onun əhvalını soruşmaqdansa, yazıb cavab gözləməyə üstünlük veririk. Bunlar insanları get-gedə bir-birindən soyutmağa başlayır. Hər hansı bir işlə bağlı razılığa görüşüb əl sıxışaraq gəlmək yerinə mailləri seçirik, hər şeyi maillə daha tez, məsafədən həll edirik. Hətta ən güclü sevgi – ana ilə övlad arasında olan sevgiyə də texnologiya girdi. Özü yellənən beşiklər, cürbəcür səs çıxaran oyuncaqlar, uşaq oyunları, sakitləşdiricilər və s. özümüz də hiss etmədən bizim əlaqəmizi azaltmağa xidmət etməyə başlayıb. Bütün bunların fonunda insan oğlu bir vaxt gəlir ki, həmin sevgi əksikliyini hiss etməyə başlayır. Təbii ki, burada sevgi deyərkən qarşı cinsə və eyni zamanda dəyərlərə, ata, ana, qohumlar, dostlara sevgi də nəzərdə tutulur. Məhz bütün bunların fonunda şirkətlər də bu durumu təhlil edib özlərinə uyğun formada yumşaq desək istifadə etməyə başlayırlar. Sevgi, psixoloji motivasiya qaynaqları içərisində ən çox istifadə olunanıdır da deyə bilərik, hətta. İnsanlar istifadə etdikləri məhsul vasitəsilə bir-biriləri ilə həm də əlaqədə olmaq, fikirlərini paylaşmaq istəyirlər. Məhz bu paylaşmaq hissi fikir vermisinizsə, reklamlarda ciddi şəkildə vurğulanır. Odnoklassniki.ru, facebook.com insanların məhz paylaşmaq istəyindən, onlara maraqlı ola biləcək insanları, xatirələri axtarmaq ehtiyacı üzərindən qurulub. Siz də reklamlarınızda hədəf auditoriyanızın ortaq dəyərlərini təhlil etməli və bu dəyərlərə əsaslanaraq reklamlarınızı formalaşdıra bilərsiniz. Azərbaycanda hər il fərqli bayramlara özəl olaraq keçirilən yüzlərlə reklam kampaniyaları olur. Sizcə şirkətlər həqiqətənmi Ramazana, Qurban bayramına, yeni ilə, 8 marta və s. bu kimi bayramlara sırf bayramdı deyə kampaniya keçirir, yoxsa sadəcə bu bayramdan istifadə edib satışlarını artırmaq istəyirlər? Cavabı yəqin ki, aydındır. Şirkətlər bu kimi bayramlarda insanların ortaq dəyərlərindən, sevdikləri, önəmsədikləri günlərdən hisslərə xitab edərək məharətlə istifadə edirlər. Fikir vermisinizsə, avtomobil və ətir reklamlarında gözəl qız və yaraşıqlı oğlanlardan, onların bir-birilərinə ehtiraslı baxışı və s. elementlərdən istifadə edirlər. Bəzən isə bu gözəl qız və yaraşıqlı oğlanların heç reklama o qədər də dəxli olmur. Bu reklamda psixoloji motivasiya qaynağı olan sevginin cinslərin bir-birinə duyduğu hisslər aspektindən yanaşma sayılır. Dediklərimizə nümunə olaraq aşağıdakı reklama baxaq:

İnsanlarda satınalma istəyi yaratmanın 5 yolu

Reklamda Psixoloji Motivasiya Qaynaqları
I hissə

Şirkətlər və eləcə də marketinq üçün ən əsas kriteriyalardan biri satışdır. Satış bir növ Sizin gördüyünüz işin uğurunun təsdiqidir. Əgər Siz hər hansı bir sahədə çalışırsınızsa, şirkətinizin məhsul və xidmətini satmaqdan məsulsunuzsa, onda bu yazını oxumağınızda fayda var. Bu dəfə biz satışdan daha çox, satın alma istəyinin yaradılmasından danışacağıq. Reklamlarda satın almaq istəyi yaratmanın 5 ana prinsipinin əhəmiyyətini bir yerdə müzakirə edəcəyik.

Siz də bilirsiniz ki, marketinq satışdan həm öncəki, həm sonrakı prosesdir. İnsanların nəyisə satın alması artıq satış prosesinin bitməsidir. Satın almaq qərardır, insanlar bu qərarı verənə qədər bir çox proseslərdən keçirlər. İnsan beyni qərar verməmişdən öncə həmin qərarını öz-özlüyündə əsaslandırmağa çalışır. Ümumiyyətlə unutmayaq ki, biz daha çox istədiklərimizi alırıq, nəinki ehtiyacımız olanları. Bir anlığına ən son aldıqlarınızı beyninizdə təhlil edin. Onların nə qədərinə Sizin həqiqətən də ehtiyacınız var. Əminəm ki, cavab verməkdə çətinlik çəkəcəksiniz. İnsanlar duyğuları ilə satın alır, məntiqləri ilə onu müdafiə edirlər. İnanın ki, böyük əksəriyyət aldığınız məhsulların kökündə Sizin o ana olan hissləriniz durur. (əsəbi, stres, dəyişiklik, yenilik, özünə güvən, göstəriş və s. kimi istəklər) Əgər bir çoxumuzun satın alma səbəbimiz istəklərimizdirsə, o halda bu istəkləri yaradan 5 ana prinsipi öyrənməkdə fayda var.

Marketinq AT başında (illik hesabat)

Marketinq Azərbaycan qrupu, Marketing AİR, Facemark.az 1 illik hesabatı

Marketinq ictimaiyyəti at ilinə qədəm qoydu. Bu il marketinq sözün məcazi və hardasa əsl mənasında at başında olacaq. Çünki irəlidə bir çox yeniliklər olacaq. Amma bu yeniliklərdən öncə geridə qoyduğumuz 1 ilə, aktivliklərə nəzər salmaq istərdim. Qeyd edim ki, marketinq aktivlikləri deyərkən Marketinq Azərbaycan qrupu, Marketing AİR, Facemark.az, FMR TV üzrə son 1 ildə görülən işlərdən yazacağıq.

Marketinq Azərbaycan qrupunun bəzi maraqlı statistik nəticələri haqqında ayrıca bir bloq yazacam, inşallah. Bu haqda çox danışmaq istəmirəm. Təxmini 2200 nəfər üzvü olan qrup çox sevindirici haldır ki, Azərbaycan marketoloqları və bu sferaya yaxın insanlar üçün faydalı bir resurs rolunu oynayır. Önümüzdəki il mütləq şəkildə daha faydalı ola bilmək üçün yeniliklər, yeni proyektlər etmək lazımdır.